Ngày lễ mừng Vô Nhiễm Nguyên Tội- 08 tháng 12 và lễ Sinh nhật của Đức Maria- 08 tháng 9 có quan hệ về mặt thời gian và sự kiện. Nghĩa là lễ mừng Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội tiến hành trước 09 tháng so với lễ Sinh Nhật Đức Maria. Yếu tố thời gian và tính chặt chẽ của các sự kiện, còn liên quan đến một số thánh lễ khác của đạo Công giáo. Lễ mừng sinh nhật thánh Gioan Tẩy giả-ngày 24 tháng 6, trước ngày lễ Giáng sinh là 06 tháng, nhưng lại sau lễ Thiên thần Gabriel Truyền Tin 03 tháng- ngày 25 tháng 3.
Ngày 08 tháng 12, chính là thời điểm Đức Maria được thụ thai, theo một phương thức đặc biệt, vì đã được Thánh Thần nhào nặn. Người được hình thành như là một tạo vật mới (Hiến chế tín lí Lumen Gentium). Như thế, Mẹ Maria được sinh ra bởi một người mẹ đồng trinh, là thánh nữ Anna.
Sự Vô Nhiễm Tội của Đức Maria được khẳn định trong đạo Công giáo cho chúng ta biết, Thiên Chúa đã gìn giữ Mẹ khỏi tì ố của tội nguyên tổ vào lúc Mẹ được thụ thai. Mẹ đã được Thiên Chúa ban cho ân sủng tràn đầy, mà chúng ta tìm thấy trong đọan Tin Mừng về lời chào của Thiên thần Gabriel khi đối thoại với Mẹ Maria “Hãy vui lên, hỡi Đấng đầy ân sủng. Chúa ở cùng người” Lc (1, 28).
Lúc đầu, ơn Vô nhiễm nguyên tội dành cho Đức Maria và nhu cầu đối với tất cả mọi người cần có, về sự cứu chuộc bởi Đức Kitô qua cuộc tử nạn và phục sinh, gây ra các cuộc tranh luận. Đến đầu thế kỉ 16, chân phước Gioan Dons Scot đề xuất một giải pháp dung hòa về sự Vô nhiễm nguyên tội của Đức Maria và giáo lý về sự cứu cuộc của Đức Kitô bằng cách phân rõ 02 trường hợp của ơn cứu chuộc: ơn cứu chuộc bằng cách gìn giữ và ơn cứu chuộc bằng cách chữa trị. Thiên Chúa đã dùng phương cách thứ nhất cho Đức Maria và cách thứ 2 cho chúng ta. Và như thế, nếu mọi người đều phạm tội trong Adam, thì Đức Maria lại được gìn giữ để trở thành một ngoại lệ. Chính Mẹ đã nhận được ân sủng lớn lao này, khi Thiên Chúa lập trình cho chương trình cứu chuộc con người từ muôn đời. Còn chúng ta chỉ được thụ hưởng ơn này sau ngày lãnh nhận bí tích rửa tội.
Một vấn đề được đặt ra, tại sao tước hiệu Vô nhiễm nguyên tội của Đức Maria được công bố muộn màng, năm 1854 do Giáo hoàng Pio 9 mới long trọng tuyên bố? Thật ra không phải chỉ có tước hiệu trên, mà các tước hiệu còn lại của Đức Maria cũng được công bố chậm. Đặc ân Đức Mẹ hồn xác lên trời, đến năm 1950 mới được Giáo hoang Piô 12 công bố. Điều này chứng tỏ 02 ý sau:
1. Thần học là môn khoa học, con đường tiếp cận chân lý của nó thông thường theo phương pháp tiệm tiến. Nghĩa là cần có thời gian và sự đóng góp đa dạng từ nhiều phía khác nhau của nhiều thần học gia.
2. Chúng ta thừa nhận rằng, Tin Mừng ít đề cập đến Đức Maria, và tất nhiên việc đề cập đến yếu tố Vô nhiễm nguyên tội càng ít tường minh. Lí do chính yếu, vì Chúa Giêsu là nhân vật chính trong Tin Mừng- Thiên Chúa muốn con người tập trung chú ý vào Đức Kitô. Trong Tin Mừng, thì cuộc khổ nạn, chết và phục sinh của Ngài lại là trọng tâm. Chúng ta dễ thấy, nội dung Tin Mừng có bố cục tập trung vào quảng đời 03 năm họat động của Ngài, dù Ngài trải qua 33 năm trên trần thế.
Khoảng năm 60 thuộc thế kỉ thứ nhất, Tin Mừng đầu tiên, của thánh Mác-cô xuất hiện. Mác-cô lại bắt đầu Tin Mừng của mình bằng việc Chúa Giêsu chịu phép rửa, nghĩa là xem nhẹ tuổi trẻ Chúa Giêsu và vai trò Đức Maria. Tiếp theo về thời gian, là sự xuất hiện Tin Mừng thánh Mat-thêu, Lu-ca, Gio-an. Người ta chỉ bắt gặp sự xuất hiện của Đức Maria, và được diễn tả rõ ràng trong Lu-ca, sau đó là Gio-an.
Việc khám phá chậm các tín điều này của giáo hội Công giáo, vừa mang tính khoa học, vừa nằm trong sự quan phòng khôn ngoan của Thiên Chúa trong công trình cứu chuộc dành cho loài người.
Lạy Đức Maria, sau khi được sạch nhờ phép thanh tẩy, chúng con vẫn tiếp tục chọn đi trên con đường tội lỗi vì sự yếu đuối và đức tin yếu kém. Xin hãy cầm tay dẫn dắt vì chúng con chỉ là những đứa trẻ muốn đi đúng đường và bình yên trên con đường ấy trong sự che chở của Mẹ, cho dù đó là đường Thập Giá.
ĐẶT TÊN LÀ GIÊSU
(LỄ MẸ VÔ NHIỄM NGUYÊN TỘI 08/12)
Emmanuel Nguyễn Thanh Hiền, OSB
Qua Lời Tổng Nguyện của Lễ Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội hôm nay, các nhà phụng vụ muốn chúng ta ý thức rằng: Chúa đã dọn sẵn một cung điện xứng đáng cho Con Chúa giáng trần khi làm cho Đức Trinh Nữ Maria khỏi mắc Tội Tổ Tông ngay từ trong lòng mẹ. Chúa cũng gìn giữ Người khỏi mọi vết nhơ tội lỗi, nhờ công nghiệp Con Chúa sẽ chịu chết sau này. Vì lời Đức Trinh Nữ chuyển cầu, xin Chúa cũng ban cho ta được trở nên công chính thánh thiện mà đón rước Con Chúa. Ngay từ giây phút đầu tiên trong đời, Đức Maria đã được gìn giữ khỏi vương bất cứ tội lỗi nào, nhờ ân sủng do cái chết của Con mình. Như vậy, tín điều Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội được đặt căn bản trên đặc ân làm Mẹ Thiên Chúa. Đức Maria vô nhiễm nguyên tội, cũng như được cất lên trời là hình ảnh tiên báo Hội Thánh: Thiên Chúa muốn cho Hội Thánh không tỳ ố, không vết nhăn, hoặc bất cứ một khuyết điểm nào.
Khỏi mọi vết nhơ tội lỗi, nhờ công nghiệp Con Chúa chịu chết, để ta được trở nên công chính, như trong bài đọc một của giờ Kinh Sách, thánh Phaolô nói: Ở đâu tội lỗi đã lan tràn, ở đó ân sủng càng chứa chan gấp bội... Vì một người duy nhất, tội lỗi đã xâm nhập trần gian, như thế mọi người đã phạm tội. Thưa bà Maria, xin đừng sợ, vì bà đẹp lòng Thiên Chúa. Chúa cứu gỡ mạng bà khỏi chết, Người đã rủ thương che chở bà khi kẻ thù tìm cách tấn công.
Khỏi mọi vết nhơ tội lỗi, nhờ công nghiệp Con Chúa chịu chết, để ta cùng với Mẹ ngợi khen hồng ân cao cả của Chúa, như trong bài đọc hai của giờ Kinh Sách, thánh Anxenmô nói: Lạy Đức Trinh Nữ, nhờ phúc lành của Mẹ mà muôn loài được chúc phúc… Hãy cùng tôi ngợi khen Đức Chúa. Vì tình Chúa thương tôi như trời như biển. Từ nay hết mọi đời sẽ khen tôi diễm phúc.
Khỏi mọi vết nhơ tội lỗi, nhờ công nghiệp Con Chúa chịu chết, để ta có lại ơn làm nghĩa tử, như trong bài đọc một của Thánh Lễ, Đức Chúa là Thiên Chúa phán với con rắn: Ta sẽ gây mối thù giữa dòng giống mi và dòng giống người đàn bà. Trong bài Đáp Ca, Thánh Vịnh 97, vịnh gia đã kêu xin: Hát lên mừng Chúa một bài ca mới, vì Người đã thực hiện bao kỳ công. Chúa đã biểu dương ơn Người cứu độ, mặc khải đức công chính của Người trước mặt chư dân; Người đã nhớ lại ân tình và tín nghĩa dành cho nhà Ítraen. Trong bài đọc hai của Thánh Lễ, thánh Phaolô nói: Trong Đức Kitô, Người đã chọn ta trước cả khi tạo thành vũ trụ.
Câu Tung Hô Tin Mừng, mà các nhà phụng vụ đã chọn cho ngày lễ hôm nay là: Kính chào Đức Maria, Mẹ đầy ân sủng, Thiên Chúa ở cùng Mẹ, Mẹ có phúc hơn mọi người nữ. Trong bài Tin Mừng, sứ thần nói: Này đây bà sẽ thụ thai, sinh hạ một con trai, và đặt tên là Giêsu. Mẹ diễm phúc vì sinh hạ người con trai, có tên Giêsu, nghĩa là cứu Chúa, Đấng cứu độ trần gian, từ nơi Mẹ, đã xuất hiện Mặt Trời công chính. Trong Đức Kitô, ta đã được chọn trước cả khi tạo thành vũ trụ, đã được tiền định làm nghĩa tử, và toàn cõi đất này đã xem thấy ơn cứu độ của Thiên Chúa chúng ta: dòng giống người đàn bà sẽ đập nát đầu con rắn, vì một người duy nhất đã không vâng lời Thiên Chúa, mà, muôn người thành tội nhân, thì, nhờ một người duy nhất đã vâng lời Thiên Chúa, muôn người cũng sẽ thành người công chính. Thiên Chúa đã trao cho Đức Maria chính Con của mình, người Con độc nhất sinh ra từ lòng Thiên Chúa, để chính người Con độc nhất ấy thật sự vừa là Con của Thiên Chúa vừa là Con của Đức Maria. Mọi loài mọi vật đều được Thiên Chúa tạo thành, thế mà, Thiên Chúa lại được Đức Maria sinh hạ. Chúa đã dọn sẵn một cung điện xứng đáng cho Con Chúa giáng trần khi làm cho Đức Trinh Nữ Maria khỏi mắc Tội Tổ Tông ngay từ trong lòng mẹ. Chúa cũng gìn giữ Người khỏi mọi vết nhơ tội lỗi, nhờ công nghiệp Con Chúa sẽ chịu chết sau này. Ước gì chúng ta được trở nên công chính thánh thiện mà đón rước Con Chúa. Ước gì được như thế!
LỰC ÂN SỦNG
Lm. Minh Anh (Tgp. Huế)
“Mừng vui lên, hỡi Đấng đầy ân sủng!”.
“Thiên Chúa tạo tác con người trong vẻ đẹp nguyên sơ; Ađam Eva sống ở một tầm cao vượt xa chúng ta. Nhưng khi khuất phục con rắn, điều kỳ diệu ấy tan biến. Giờ đây, nhân loại như cố ráp lại một chiếc máy bay từ đống đồng nát: vật liệu vẫn còn, nhưng khả năng bay đã mất!” - Dave Breese.
Kính thưa Anh Chị em,
Nhận xét của Breese thật tinh tế! Tuy nhiên, với ‘lực ân sủng’ của Thiên Chúa, mọi vật có thể được tái tạo, ‘bay trở lại’ và bay cao vút. Đó là một sự thật hấp dẫn khơi gợi niềm hy vọng nơi chúng ta trong ngày mừng kính Đức Trinh Nữ Maria, Vô Nhiễm Nguyên Tội!
Các bài đọc tường thuật hai cuộc đối thoại: một mất, một được. Eva - mẹ của “cuộc đối thoại mất mát” - Sợ hãi, trần truồng, ẩn núp, ngài không đủ can đảm để đứng trong ánh sáng. Một sự đổ vỡ - Ađam đổ cho Eva, Eva đổ cho con rắn… và kết cục, hậu duệ bị tước “khả năng bay”. Nhưng lạ lùng thay, ngay trong đổ nát đó, Thiên Chúa hé lộ một động lực mới, một “gia tốc âm thầm” của lòng thương xót, “Ta sẽ gây mối thù giữa mi và người đàn bà… dòng giống đó sẽ đánh vào đầu mi!”. Đó là ‘lực ân sủng’ khởi động lịch sử cứu độ - nhẹ như một lời hứa, nhưng mạnh như một vụ phóng mở ra kỷ nguyên mới. “Ân sủng tăng tốc ngay tại những vùng tội lỗi đã làm chúng ta trì trệ!” - Max Lucado.
Maria - mẹ của “cuộc đối thoại được lại”. Trái tim Mẹ tinh khôi, tự do; Mẹ không ẩn núp nhưng mở toang lòng mình. Lời “Xin vâng!” như một cánh cửa bật mở cho ‘lực ân sủng’ bùng lên trọn vẹn. “Ân sủng chỉ có thể đi vào nơi nào trái tim chịu mở ra!” - Karl Rahner. Nhờ lời xin vâng ấy, con người - từng bị trục xuất - được dẫn vào lại nhà Cha nhờ Đấng Mẹ cưu mang. Với Ngài, ‘lực ân sủng’ không chỉ nâng dậy nhân loại ngã quỵ, nhưng nâng bổng và biến đổi nó. Thánh Vịnh đáp ca chúc khen công trình kỳ vĩ ấy, “Hát lên mừng Chúa… vì Người đã thực hiện bao kỳ công!”. Trong Đức Kitô, con người được lại phiên bản nguyên thuỷ, “Trước thánh nhan Người, ta trở nên tinh tuyền thánh thiện” - bài đọc hai - và giờ đây, nó có thể bay lên, bay cao vút.
Kính thưa Anh Chị em,
“Mừng vui lên, hỡi Đấng đầy ân sủng!”. Không chỉ Mẹ đầy ân sủng; bạn và tôi cũng đầy ân sủng. Từ ngày chịu phép Rửa, ‘lực ân sủng’ đã được cấy vào linh hồn chúng ta như một lực nâng thầm lặng. Sống trong ân sủng, nghĩa là sạch tội và làm theo thánh ý Chúa, con người có thể bay trở lại, bay cao, bay xa, bay trong tự do của con cái Chúa. Các thánh mọi thời ‘đã bay’ như thế nhờ ‘lực ân sủng’. Ngược lại, một khi nuông chiều xác thịt, liều lĩnh đánh mất ơn thánh, “lực nâng” ấy suy yếu; nên dù vật liệu giống nhau, khả năng bay không còn. Mùa Vọng, mùa tìm lại ‘lực bay’: trở về, hoà giải, thanh tẩy, cho cánh hồn nhẹ lại và bay lên. “Ân sủng là tình yêu nâng ta dậy khi ta không còn đôi cánh!” - Brennan Manning.
Chúng ta có thể cầu nguyện,
“Lạy Chúa, khi con chỉ còn là một đống đồng nát, xin nhúng con vào dòng Hoà Giải để được sạch, được tái tạo và được tiếp lực; hầu con có thể bay trở lại, bay cao vút!”, Amen.