Sự quảng đại giả tạo của Quỹ Bill Gates
lavie.fr, Olivier Nouaillas,
Bill Gates thăm làng Kichiba ở vùng Tanga, Tanzania tháng 8 năm 2017, hình © Jonathan Torgovnik.
Trong một bài khảo luận bổ ích, ký giả Lionel Astruc tố cáo nhà sáng lập Microsoft vừa “trốn thuế” vừa “từ thiện theo tư bản chủ nghĩa”.
Đó là quyển sách làm đảo ngược hình ảnh tích cực của các Quỹ, cho thấy đàng sau các tình cảm tốt đẹp đôi khi ẩn giấu các cơ chế ít sáng sủa và vi phạm đến lợi ích chung. Tác giả Lionel Astruc tiết lộ mặt trái của Quỹ nổi tiếng thế giới Bill và Melinda Gates (Actes Sud): “Tôi không có gì chống cá nhân ông Bill Gates. Tôi không nghi ngờ thiện chí cũng như quyết tâm loại bỏ một số bệnh của ông, nhưng đúng hơn tôi chống một hệ thống ‘từ thiện tư bản chủ nghĩa’. Nhất là qua các cơ quan tín dụng hỗ trợ Quỹ của ông, đó là loại dụng cụ dùng để phục vụ cho các công ty đa quốc gia có hại nhất cho môi sinh, cho sức khỏe và cho công chính xã hội”.
Ông Astruc là tác giả của khoảng hai mươi quyển sách nói về việc chuyển đổi sinh thái, về các mạng nguyên liệu thô, tác giả khởi đi từ bản báo cáo về Quỹ Gates của ông Mark Curtis, ký giả điều tra của nhật báo lớn nhất nước Anh, tờGuardian, được tổ chức Phi Chính Phủ Global Justice Now công bố năm 2016. “Tôi muốn đi đàng sau tấm bình phong cực kỳ hào phóng này, nhưng trên thực tế nó gây hại nhiều hơn là có lợi“
Người giàu nhất hành tinh
Mở đầu quyển sách, tác giả Lionel Astruc nhìn lại nguồn gốc thành công của Microsoft mà từ năm 1996 đã làm cho Bill Gates trở thành người giàu nhất thế giới, tài sản cá nhân của ông ước tính lên đến 90 tỉ đôla. Thành công như vậy dựa trên bằng sáng chế, xây dựng trên việc nghiền nát các hệ thống điều hành cạnh tranh và được bà Vandana Shiva, nhà hoạt động môi sinh Ấn Độ mô tả là “độc quyền vi tính”. Nhưng đối với Lionel Astruc, điều này thậm chí còn nặng hơn: công việc từ thiện của ông trước hết được thực hiện bằng chi phí của những người đóng thuế. Tác giả quyển sách tóm tắt: “Căn bản của cơ chế tài chính này được dựng lên chung quanh Quỹ Bill Gates và Microsoft là để trốn thuế”. Theo tác giả, “không thể cho mình quảng đại khi lấy tiền của người khác để cho, có nghĩa là tiền của Quốc gia. Có một bản báo cáo của Thượng viện Mỹ cho biết, Microsoft đã đầu tư ở nước ngoài hơn 92 tỷ đôla mà công ty không đem về lại Mỹ, vì biết nếu đem về sẽ phải trả 29 tỷ đôla tiền thuế! Vì thế đây là một mất mát cho Ngân khố Mỹ, các dịch vụ công cộng, y tế, môi sinh, tương trợ..v.v.”.
Vũ khí, dầu hỏa, thức ăn độc hại…
Theo tác giả Lionel Astruc, phải đặt những con số quan trọng này đối chiếu với tiền của Quỹ chi ra “chỉ” 4,7 tỷ đôla cho năm 2017. Tác giả nói tiếp: “Thêm nữa, tiền không đem đi cho nhưng trước hết là để đầu tư. Quỹ dựa trên tín dụng. Ở cấp độ này một câu hỏi nghiêm trọng được đặt ra là tính nhất quán. Bill Gates tuyên bố hỗ trợ cho y tế, chống các hình thức bất bình đẳng v.v… Nhưng quỹ tín dụng này đầu tư trong lãnh vực nào? Vũ khí, nhiên liệu hóa thạch với các công ty BP, Shell, Total, thức ăn độc hại với các công ty Coca-Cola, McDonald’s, các công ty phân phối lớn như Wallmart, các OGM, các khai thác quặng mỏ. Trên thực tế, Quỹ tuyên bố chống lại các tai ương, nhưng Quỹ lại đầu tư vào các công ty khuyếch trương các tai ương này! Đó là không đề cập đến các vấn đề khác như đưa người của Quỹ vào các tổ chức quốc tế như Liên Hiệp Quốc hay Tổ chức Y tế Quốc tế.” Kết luận của tác giả Lionel Astruc: “Phải có người canh gác cho quyền lực vô giới hạn này của những người siêu giàu ẩn đàng sau tấm bình phong của lòng quảng đại này.”
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch