---

Có hai nhóm tiếng Ý, 4 nhóm tiếng Bồ, 5 nhóm tiếng Tây Ban Nha và 1 nhóm tiếng Anh và Pháp. Mỗi nhóm có khoảng 22 người, tự bầu một vị điều hợp viên và một vị làm tường trình viên, có nhiệm vụ trình bày trong phiên khoáng đại về kết quả cuộc thảo luận nhóm.

Họp báo

Lúc 1 giờ rưỡi trưa ngày 10/10, tại Phòng báo chí Tòa Thánh, có cuộc họp báo lần thứ 4, của 5 vị, gồm hai Giám mục, một nữ tu, cùng với Ông Ruffini Bộ trưởng Bộ truyền thông và cha Giacomo Costa, thư ký ủy ban truyền thông của Thượng Hội đồng Giám mục này.

Đức Cha Wilmar Santin, dòng Camelo, từ 9 năm nay coi sóc giám hạt Itaituba bang Parà ở Brazil, rộng 175 ngàn cây số vuông với hơn 11 ngàn tín hữu là thổ dân Munduruku, đã nhắc lại lời Đức Hồng y Claudio Hummes, Chủ tịch liên mạng Giáo Hội miền Amazzonia, theo đó Đức Thánh Cha mong ước mỗi làng có ở vùng Amazzonia có một linh mục thổ dân, nhưng điều này vẫn còn là giấc mơ, vì thế ngài yêu cầu hãy bắt đầu với điều mà Giáo Hội đã cho phép, tức là chức phó tế vĩnh viễn.

Đức Cha Santin nói: “Trong giáo phận của tôi, chúng tôi đã có 48 thừa tác viên lời Chúa người Munduruku. Chúng tôi đã đề ra một kế hoạch và thấy rằng tốt hơn nên lập các thừa tác viên Lời Chúa, trước khi lập các thừa tác viên Thánh Thể. Vì với khí hậu ẩm ướt ở vùng xích đạo, Mình Thánh Chúa không thể giữ được lâu”. Thế là năm 2017, chúng tôi đã bổ nhiệm 24 thừa tác viên Lời Chúa đầu tiên, gồm 20 nam và 4 nữ: họ bắt đầu cử hành phụng vụ Lời Chúa trong tiếng của họ và giảng Lời Chúa. Năm nay, 2019, chúng tôi lập thêm 24 thừa tác viên Lời Chúa, gồm 19 nam và 5 nữ, nâng tổng số lên 48 người. Trong tương lai gần đây, chúng tôi sẽ lập các thừa tác viên Rửa tội và Hôn Phối, vì dân Munduruku, phần lớn đã chịu pháp rửa tội và muốn cho con cái họ được rửa tội và kết hôn tại nhà thờ. Chúng tôi tìm cách lập các thừa tác viên này tại mỗi làng. Trong tương lai chúng tôi sẽ cứu xét xem có thể truyền chức phó tế vĩnh viễn cho các thổ dân hay không”.

Tiếp lời Đức Cha Santin, Đức Cha Medardo de Jesús Henao del Rio, thuộc dòng Xavie, Đại diện Tông tòa giáo phận Mitù ở Colombia, hoạt động nơi các thổ dân Yarumal. Đức Cha cho biết đã truyền chức phó tế vĩnh viễn cho một thổ dân, thuộc 1 trong 27 nhóm dân bản địa trong giáo phận của ngài rộng 57 ngàn cây số vuông, với dân số là 44 ngàn người. Đức Cha Henao nói: “Tôi đã truyền chức cho thổ dân ấy theo nghi thức Roma và nghi thức thổ dân, chắc chắn là tôi không truyền chức cho một phù thủy. Tôi cử hành nghi thức truyền chức phó tế cho đến lúc trao sách Phúc Âm. Sau đó các thủ lãnh thổ dân đặt một vòng hoa trên đầu tân phó tế, như dấu hiệu chứng tỏ một người đã thủ đắc sự khôn ngoan giữa lòng cộng đoàn và hướng dẫn cộng đoàn. Không có kinh nào được đọc lên trong lúc ấy và đó chỉ là một dấu hiệu phân biệt vậy thôi. Vì thế, thầy phó tế được cộng đoàn đón nhận. Tân chức đi lại theo điệu vũ trong nhà thờ, giơ cao sách Phúc Âm là sự khôn ngoan tối cao. Cộng đoàn vỗ tay chúc mừng thầy phó tế và lễ nghi kết thúc với nghi thức chúc bình an”.

Dịch vụ phó tế gần với truyền thống thổ dân nhưng không có sự pha trộn. Có sự đón nhận các giá trị của các cộng đoàn thổ dân có thể dung hợp với các giá trị Kitô giáo. Điều chắc chắn là chúng ta không thể thánh hóa tất cả những gì là của thổ dân, và cũng không trừ tà nó. Cần nghiên cứu tất cả các nghi thức, điều gì có ý nghĩa đối với các thổ dân và đâu là những điều hợp với việc phục vụ Giáo Hội”. Phó tế là người phục vụ cộng đoàn và thừa tác vụ này rất hợp với truyền thống của thổ dân. Ví dụ có một nghi thức của thổ dân được cử hành khi cộng đoàn được dồi dào lương thực và muốn chia sẻ với một cộng đoàn khác, cộng đoàn này đón nhận và mở lễ cám ơn. Cũng vậy, trong thánh lễ, các cộng đoàn ấy cử hành những vũ điệu trước bàn thờ rồi đặt dưới chân bàn thờ những nông phẩm của họ mà họ trao đổi với nhau như lễ vật. Đó là những nghi thức, những hoàn cảnh trong buổi lễ có thể dung hợp với văn hóa của họ và với tư cách họ là Kitô hữu. Chúng tôi chỉ chọn những yếu tố trong văn hóa của thổ dân có thể được Kitô hữu hấp thụ, những yếu tố ấy giống như những hạt giống của Chúa, như thánh Irénée đã nói”.

Chương trình hoạt động của các nhóm nhỏ

Cha Giacomo Costa, thư ký ủy ban thông tin, cho biết sau 3 ngày nhóm họp khoáng đại, với các bài phát biểu tại hội trường, nay các nghị phụ cùng với các dự thính viên và chuyên gia họp trong các tiểu nhóm cho đến hết ngày Thứ Sáu 11/10. Thứ Bảy, 12/10 các nghị phụ tái nhóm khoáng đại cho đến Thứ Ba, 15/10. Rồi sau đó lại họp 2 ngày trong các tiểu nhóm. Chiều ngày Thứ Năm, 17/10, các vị tường trình viên sẽ trình bày 12 bài và sẽ được gộp lại sau đó để đăng trên báo “Quan sát viên Roma” của Tòa Thánh.

Tuần lễ cuối cùng của khóa họp, từ 21 đến 27/10, sẽ được dành để thảo luận về dự thảo Văn kiện chung kết, và sẽ được bỏ phiếu vào chiều Thứ Bảy 26/10, áp lễ bế mạc.
 

G. Trần Đức Anh, O.P. - Veritas