Chúa Nhật VIII Thường Niên - Năm C

Bởi vậy, những kẻ mù tối là những ai không biết mình thế nào, không dám đào bới nơi tâm hồn mình mà chỉ lo xóc mách người khác để che đậy, để nhận chìm chính mình. Thế nên, bất cứ ai đào bới, nghiệm chứng nơi tâm hồn mình thì sự thánh thiện của Chúa sẽ phát ra ngoài miệng. Những ai che đậy, miệng họ sẽ phát xuất điều ác. Amen.

Chúa nhật thứ 8 mùa thường niên C
Lm. Phêrô Trần Bảo Ninh

Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca. (Lc 6, 39-45)

Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ dụ ngôn này: “Người mù có thể dẫn người mù được chăng? Cả hai lại không sa xuống hố ư? Môn đệ không trọng hơn Thầy: nếu môn đệ được giống như Thầy, thì kể là hoàn hảo rồi.

“Sao ngươi nhìn cái rác trong mắt anh em, còn cái đà trong chính mắt ngươi thì lại không thấy? Sao ngươi có thể nói với người anh em: ‘Này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh’, trong khi chính ngươi không nhìn thấy cái đà trong mắt ngươi? Hỡi kẻ giả hình, hãy lấy cái đà ra khỏi mắt mình trước đã, rồi bấy giờ ngươi sẽ trông rõ để lấy cái rác khỏi mắt anh em ngươi.

“Không có cây nào tốt mà sinh trái xấu; và ngược lại, cũng không có cây nào xấu mà sinh trái tốt. Thật vậy, cứ xem trái thì biết cây. Người ta không hái được trái vả ở bụi gai, và cũng không hái được trái nho nơi cây dâu đất. Người hiền, bởi lòng tích chứa điều lành, nên phát xuất sự thiện; và kẻ dữ, bởi tích đầy lòng ác, nên phát xuất điều ác: vì lòng đầy, thì miệng mới nói ra”.

Suy niệm

Sinh ra là một con người, ai cũng bị chi phối bởi những giới hạn của một tạo vật đến từ hạt bụi. Dù chỉ là một hạt bụi hóa kiếp là thế, nhưng con người được Thiên Chúa trao tặng cho một khối óc đầy kỳ diệu và bí ẩn. Từ nơi khối óc này, lý trí và ý chí của con người hoạt động không ngừng, đưa con người đạt tới những thành công trong cuộc sống với nhiều lãnh vực khác nhau. Những thành công đó giúp con người phát huy tính xã hội của bản thân, cùng nhau xây dựng cuộc sống ngày một tốt đẹp và hạnh phúc, đồng thời, những thành công đó cũng có những mặt trái nhất định, tạo ra những hiềm khích, ganh tị và chia rẽ giữa con người với con người, hơn nữa còn gây ra biết bao đau khổ cho Thiên Chúa, khi tính toán hơn thiệt với Ngài, tất cả đều do sự ganh tị và ích kỷ. Tuần lễ thứ 8 mùa thường niên trở về, người tín hữu được mời thẩm định lại những giá trị tinh thần mà bấy lâu, vô tình đã để quên chúng, hay vô tình coi nhẹ sự có mặt của nó trong mọi sinh hoạt của con người, đó là sự khiêm tốn cần và đủ.

Trở lại với những lời khôn ngoan của sách Huấn Ca, tác giả đã gợi lên những kinh nghiệm sống của bao thế hệ, họ đã gặp nhiều thất bại, đau khổ trong tương quan con người, và những kinh nghiệm đó nay được gợi nhắc để một lần nữa, con người không rơi vào vết xe đổ của quá khứ: “Khi người ta sàng, những rác rến còn lại thế nào, thì nết xấu của một người cũng xuất hiện trong lời nói kẻ ấy như vậy. Lò lửa thì nung luyện bình sành, còn gian nan thì thử những người công chính”. So sánh người này với kẻ kia, ganh tị người này với người nọ, là những chủ đề luôn được quan tâm và như câu chuyện làm quà trong cuộc sống. Tốt xấu nơi một con người đâu thể đánh giá qua lời nói, khuôn mặt hay diện mạo bên ngoài, chỉ vì không thích, chỉ vì không trân trọng, hơn nữa, còn đội lên đầu nhau cái mũ hiềm khích và thiếu thiện cảm, để rồi cuộc đời của họ không còn tích cực và hy vọng nữa: “Ðừng ca tụng người nào trước khi nghe người ấy nói, vì lời nói là sự thử thách của con người”.

Đọc lại những lời nhắn nhủ của thánh Phaolô trong các lá thư gởi cộng đoàn giáo hội tại Cô-rin-tô, ẩn hiện đâu đó là những mầm mống gây chia rẽ giữa cộng đoàn giáo hội, dù hiện diện giữa cộng đoàn hay không, thánh nhân luôn theo dõi để sửa dạy và giúp họ ý thức rằng, họ là con cái của Thiên Chúa, là anh chị em với nhau trong cùng một gia đình: “Hỡi anh em thân mến, anh em hãy ăn ở bền đỗ và đừng nao núng; hãy luôn luôn thăng tiến trong công trình của Chúa. Hãy biết rằng công lao khó nhọc của anh em không phải là uổng phí trong Chúa”. Làm việc để sinh sống hay để xây dựng cộng đoàn theo tinh thần của Tin Mừng, theo ánh sáng của Lời Chúa, sẽ đem lại cho bao điều tốt đẹp và hạnh phúc, dù biết thế nhưng con người vẫn bị chi phối do những xu hướng của xã hội, những quan niệm của thế gian, do đó, vô tình họ đã đang đi xa dần quỹ đạo tình yêu của Thiên Chúa giữa lòng Giáo hội.

Khi bước vào ngôi nhà của nhân loại, Đức Giêsu luôn ước mong con người mỗi ngày một hoàn thiện ơn gọi làm người, ơn gọi làm con Thiên Chúa, vì thế, Ngài không chỉ dạy dỗ con người về ơn cứu độ, về chiều sâu của tình yêu Thiên Chúa dành cho con người, nhưng Ngài còn hướng dẫn họ những bài học nhân bản, những yếu tố cần thiết để xây dựng tình người. Bài Tin mừng Chúa nhật thứ 8 này là một điển hình, để có được chiều sâu thiêng liêng của tình người, cần có sự khiêm tốn đến từ tình yêu: “Sao ngươi nhìn cái rác trong mắt anh em, còn cái đà trong chính mắt ngươi thì lại không thấy? Sao ngươi có thể nói với người anh em: ‘Này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh’, trong khi chính ngươi không nhìn thấy cái đà trong mắt ngươi? Hỡi kẻ giả hình, hãy lấy cái đà ra khỏi mắt mình trước đã, rồi bấy giờ ngươi sẽ trông rõ để lấy cái rác khỏi mắt anh em ngươi”. Xét xử tha nhân là điều mỗi người không nên để xảy ra trong tương quan tình người hàng ngày. Chỉ vì chưa yêu thương tha nhân đủ, chưa thực hiện giới răn thứ hai của Thiên Chúa đủ, nên con người thiếu đi sự khiêm tốn, thiếu tình yêu thương, nên xét đoán, nghi ngờ và coi thường anh chị em của mình.

Sống khiêm tốn là sống theo sự thật, đó là một định nghĩa về sự khiêm tốn của các nhà đạo đức học. nếu bạn và tôi sống đúng sự thật của chính mình, hay nói cách khác là ý thức về con người bất toàn của bản thân, chắc chắn sẽ hạn chế rất nhiều những lời xét đoán, những lời chê bai, khích bác tha nhân, có thể  đó là những người thân thương, có thể đó là bạn bè, có thể đó là những người cộng tác của mình. Chấp nhận sự thật của chính mình là một điều không đơn giản, bởi ai cũng cho mình là hoàn hảo khi được lớn lên, được sống trong vỏ bọc của truyền thống, của cộng đoàn xứ đạo, hơn nữa, còn được sống trong chiếc áo giáp của vật chất và tiền của. Chính khi họ lầm tưởng những yếu tố đó giúp họ hoàn hảo là lúc bản chất thật nơi con người của họ là trần trụi, là yếu đuối vô cùng bị phơi bày. Dù biết là thế, nhưng mấy ai dám cởi bỏ chiếc áo thế gian đó ra để sống thực với chính mình, sống thực với anh chị em trong gia đình của Thiên Chúa.

Khi bước vào đời sống công khai, Đức Giêsu đã khẳng định lại một lần nữa, những giới răn nào là quan trọng nhất đối với con người, dù những giới răn đó đã được Thiên Chúa đề nghị từ thời Cựu ước rồi, thế nhưng, dân chúng vẫn hoài nghi về ý nghĩa cùng với tinh thần thực hành những giới răn đó. Chính vì hoài nghi và lơ là trong việc thực hành các giới răn đó, nên việc xét đoán tha nhân, khinh bỉ anh em mình luôn tồn tại trong các cộng đoàn. Câu chuyện xét đoán tha nhân, khinh bỉ anh em chưa dừng lại, nhưng kéo dài tới tận hôm nay. Sống trong thời đại Chúa Thánh Thần là Thần Chân Lý, nhưng con người vẫn coi mình là cái rốn của vũ trụ, là tâm điểm của nhân loại, vì thế, tình người giữa cộng đoàn chưa thực sự được tôn trọng, tình yêu thương tin mừng chưa thực sự được quan tâm. Dẫu biết rằng xu hướng cuộc sống luôn thay đổi, luôn lôi kéo con người đứng về phía vật chất và hưởng thụ, nhưng giá trị của tình người vẫn mãi là một yếu tố rất linh thiêng, cần phải tôn trọng và chăm chút từng ngày.

“Không có cây nào tốt mà sinh trái xấu; và ngược lại, cũng không có cây nào xấu mà sinh trái tốt”. Lời dạy của Đức Giêsu ngày nào đó vẫn còn rất mới cho hôm nay, nếu bạn là con cái Thiên Chúa, hãy sinh sôi nảy nở những hoa thơm trái ngọt của tình Trời, của Tin Mừng, của tình yêu đích thực, và ngược lại, nếu bạn là con cái ma quỷ, tất nhiên sẽ sinh ra những quả đắng, những quả mang hương vị của chia rẽ, hương vị của ghen ghét và hương vị của xét đoán. Thiên Chúa mong muốn con người hãy dùng chính cuộc đời của mình để làm nảy sinh những hoa trái của Thần Khí chứ không dùng đời sống của người tín hữu để làm nảy sinh những hoa trái đắng chát cho mọi người. Mong muốn của Thiên Chúa sẽ toại nguyện nếu con người quảng đại sửa đổi chính mình, cộng tác với ơn thánh, sẽ có một gia đình ấm áp tình huynh đệ cộng đoàn. Đó là điều Thiên Chúa đang đợi chờ nơi con người.

Lạy Chúa Giêsu, Chúa đã đi bước trước khi tha thứ cho những người phản bội và bán đứng Thầy mình cho kẻ thù, dù tha thứ nhưng Chúa không đòi điều kiện, không xét đoán và cũng không oán thù, bởi Chúa là tình yêu, xin cho chúng con luôn biết mình là người có Chúa Kitô trong mình, cần phải thay đổi cách suy nghĩ về tha nhân, cần phải thay đổi hình ảnh con người bất toàn nơi tha nhân, để tha thứ, để đón nhận và để yêu thương. Chúa đã kéo tất cả mọi lầm lỗi của con người lên trên thập giá, đóng vào đó tất cả, xin cho chúng con biết lấy tất cả mọi tật xấu của mình, đóng đinh vào thập giá của Chúa, để chúng con trở nên con người mới, con người của lời chứng tình yêu, con người của lời chứng tha thứ và con người của lời chứng Tin mừng. Amen.

CÁI ĐÀ VÀ CÁI RÁC
(CN VIII TN C) - Lm. Giuse Nguyễn Văn Nghĩa – Ban Mê Thuột

“Người mù có thể dẫn người mù được chăng? Cả hai lại không sa xuống hố ư? (Lc 6,39). Một lời khẳng định dưới dạng nghi vấn thì như bắt buộc người nghe phải nhìn nhận. Quả thật chân lý Chúa Giêsu nói là hiển nhiên. Một sự thật tự nó rõ ràng thì không cần phải nhấn mạnh. Điều Chúa Giêsu muốn thực sự nói đó là có nhiều người đang mù mà cứ tưởng mình sáng và đáng quan ngại hơn đó là nhiều người bị “quáng gà” qua hình ảnh “cái đà ở trong mắt” mà cứ tưởng mình trông thấy rõ ràng và rồi bình thản, vô tư đi hướng dẫn kẻ khác. Việc hướng dẫn tha nhân xét về mặt tiêu cực đó là sửa sai, cảnh báo tha nhân về những mê lầm, sai lạc hay tội ác của họ và về mặt tích cực thì đó là khích lệ, động viên, hướng dẫn tha nhân sống quảng đại với chí cống hiến qua các bậc sống hay qua những sứ vụ cao cả để phụng sự Thiên Chúa, phục vụ đồng loại…

Sửa dạy kẻ mê muội, răn bảo kẻ có tội là điều tất yếu phải thực thi nếu chúng ta muốn sống đức yêu thương mà Giáo Hội đã minh định rõ chúng trong các mối thương người (thương linh hồn bảy mối). Có thể luận lý rằng điều quan trọng là nội dung lời sửa dạy, răn bảo chứ không nhất thiết cần phải hoàn hảo rồi mới được quyền sửa bảo tha nhân. Điều này quả là không sai nhưng nếu bản thân chúng ta không tự sửa mình trước thì rất có thể việc sửa bảo của chúng ta sẽ dễ bị lệch chuẩn. Cái đà đang còn ở trong mắt mình thì làm sao chúng ta có thể thấy rõ cái rác trong mắt anh em. Hơn nữa khi bản thân không tích cực sửa sai mình thì việc mình sửa bảo tha nhân có thể nghiêng chiều mục đích phê phán, xét đoán hơn là xây dựng, và cũng có thể nhằm mục đích che đậy tội của mình khi cố tình moi móc lầm lỗi của tha nhân. Đây là trường hợp của một số biệt phái và luật sĩ thời Chúa Giêsu đã bị Người thẳng thừng gọi là “đồ giả hình”. Một vấn đề đặt ra là ai dám tự hào mình hoàn hảo để có thể sửa bảo tha nhân? Chắc chắn trong phận thụ tạo, ngoài Mẹ Maria ra thì chẳng một ai là hoàn hảo, chính vì thế điều kiện thực tiễn xem ra có thể chấp nhận đó là bản thân chúng ta biết nỗ lực sửa đổi, canh tân. Và khi một người đã quyết chí canh tân, thay đổi một cách nào đó thì họ được quyền sửa dạy tha nhân.

Giúp tha nhân hướng thượng trong sự quảng đại và chí cống hiến là một điều tốt đáng làm và đáng trân trọng. Tuy nhiên ở lãnh vực này thì đòi hỏi người hướng dẫn cần sáng suốt và ngay chính hơn nhiều. Sai lầm của những người trong vai trò lãnh đạo thì gây họa và di hại cho tha nhân cho xã hội nhiều điều xấu xa và tệ hại cách lâu dài và hậu quả thật khó khắc phục cũng như khó sửa chữa ngày một ngày hai. Vì lý do này mà chúng ta thấy Chúa Giêsu dường như kịch liệt lên án nhiều nhà lãnh đạo Do Thái thời bấy giờ với những lời lẽ gay gắt “khốn cho các ngươi, khốn cho các ngươi, hỡi những luật sĩ và biệt phái…”. Có thể nhận ra nguyên nhân những sai lầm của nhiều nhà lãnh đạo xã hội và tôn giáo xưa lẫn nay đó là sự cao ngạo, tự tôn và sự tham lam ích kỷ vô độ.

Một hệ quả khó lường của sự tự tôn, tự kiêu đó là dễ phạm sai lầm gây hậu quả nghiêm trọng cho chính bản thân và cho tha nhân. Và nếu người tự kiêu, tự tôn đang giữ vị trí cao, đang nắm vai trò lớn trong xã hội hoặc trong tập thể tôn giáo thì còn đáng quan ngại hơn nhiều. Sai lầm là thân phận con người, một chuyện thường tình dễ thứ tha. Nhưng việc khắc phục hậu quả là một vấn đề nan giải, nhất là khi hậu quả ấy lại di hại cho đám đông dân chúng, đặc biệt những người yếu hèn, thấp cổ, bé phận.

Chuyện mù dẫn mù, cả hai lăn cù xuống hố thì có thể xảy ra, nhưng chỉ là biến cố nhất thời và không kéo dài lâu. Cái tai hại hơn cả đó là cái sự “quáng gà” của những người đang trong vai vế hướng dẫn kẻ khác. Biết một cách phiếm diện, biết một chiều, biết chưa rõ mà những tưởng rằng mình đã biết đủ đầy, biết rõ toàn diện thì bản thân không dễ nhận ra sai lầm của mình và tha nhân nhiều khi cũng khó phát hiện.

Sự tham lam, ích kỷ vô độ cũng là một nguyên nhân gây ra không biết bao nhiêu sự sai lầm của rất nhiều người, nhất là khi họ có quyền lực trong tay để phục vụ cho sự tham lam của họ. Các chế độ độc quyền, độc tài đều sinh ra vô số sự độc ác cho nhân loại mà lịch sử đã minh chứng. Một trong những tiến bộ của xã hội loài người đó là quy định hạn kỳ của những chức vị lãnh đạo. Và một điểm tích cực của nó là giới hạn những sai lầm của các vị lãnh đạo, nếu có. Chúng ta cũng có thể nhận ra xu hướng tiến bộ này đã và đang hình thành ngay trong cả sinh hoạt của Giáo Hội Công giáo mà rõ nét nhất là trong các Hội Dòng.

Chuyện cái đà trong mắt mình và cái rác trong mắt tha nhân là chuyện thường tình của kiếp người xưa lẫn nay. Tuy nhiên không được xem nhẹ, xí xóa hay bỏ qua nó, khi lợi ích và hạnh phúc của tha nhân vì thế mà bị tổn hại.