Mậu Tuất

Mậu Tuất

Người ta thường lấy con chó ra làm câu chửi; thế nhưng con chó lại là loài vật trung thành hơn nhiều con vật nào khác. Bởi những phẩm tính tốt của con chó, người ta cũng thường gọi tên thân yêu: Cún cưng và đặt nhiều tên đẹp đẽ cho con chó.

Năm Mậu Tuất, nhân đây cũng nói đến sự trung thành, trung tín trong lời nói và sự thật. Một vài điều Đức Giáo Hoàng nói trong Sứ điệp Ngày Thế giới Truyền Thông 2018.

Lời nói ngay thẳng

Người xưa có câu: “Trúc dẫu cháy, đốt ngay vẫn thẳng”. Trúc là loại cây thuộc họ tre nứa, mai, vầu. Thân trúc có nhiều đốt, tất nhiên có đốt thẳng có đốt cong. Khi bị thiêu cháy trên cây, tàn tro vẫn nằm dài trên đất và vẫn giữ được độ cong thẳng của từng đốt cây.

Người Việt dùng hình ảnh của cây trúc để nói đến tính cách của con người. Người thẳng thắn, ngay thật giống như đốt trúc thẳng. Kẻ lèo lái quanh co cũng giống như đốt trúc cong.

Sự thiêu cháy là để minh chứng cho sự ngay thẳng hoặc để thử luyện độ quanh co. Người ta vẫn dùng lửa để uốn ngay khúc cong mà làm cho trở nên thẳng. Lửa ví như Lời, Lời để chinh phục và Lời để uốn ngay, phân xẻ.

“Lời Thiên Chúa là lời sống động, hữu hiệu và sắc bén hơn cả gươm hai lưỡi: xuyên thấu chỗ phân cách tâm với linh, cốt với tuỷ; lời đó phê phán tâm tình cũng như tư tưởng của lòng người. Vì không có loài thọ tạo nào mà không hiện rõ trước Lời Chúa, nhưng tất cả đều trần trụi và phơi bày trước mặt Đấng có quyền đòi chúng ta trả lẽ.” (Dt 4, 12 – 13)

“Cây ngay không sợ chết đứng”

Con người cũng thế, khi dùng lửa thử người ngay thẳng và uốn nắn kẻ quanh co. Người thẳng thắn dù có gặp gian nan khốn khổ vẫn không đổi lòng và vẫn giữ vẻ đẹp của đời thanh cao. Kẻ quanh co, lửa uốn không nổi thì hoá tro, tàn cuộc vẫn quanh co. Người quanh co uốn ngay thì vẫn được dùng như những con người đã qua rèn luyện, để là người hữu ích.

So sánh cũng như những con chó hoang dã vẫn mang theo nó những bản năng dữ dằn của chúng. Muốn là vật nuôi trong nhà, cần được thuần dưỡng mới có thể sống chung với con người. Môi trường đào luyện là cần thiết để thuần dưỡng.

Việc đào luyện và tự rèn luyện nhân cách sống ngay thật, lương thiện luôn cần thiết. Cuộc sống có những lời không thể mai một, bởi vì lời ấy có dấu vết của chân lý, có hình ảnh của con người sống sự thật. Người ta có thể giết chết được một con người chứ không thể bóp nghẹt được những lời chân thật. “Sự thật sẽ giải thoát anh em” (Ga 8, 32) là một sự thật của những thân trúc ngay đốt cháy tàn tro vẫn thẳng. Sự thật cần thiết cho mọi thời đại, mọi cuộc sống.

Fake News (Tin Giả)

Bên cạnh những lời sự thật có những lời dối trá, lời của những kẻ hai lòng, lời xu nịnh, lời để lèo lái sự thật. Những lời ấy có khi vẫn có thể tồn tại, nhưng tồn tại để tố cáo chính những con người đã không sống trong sự thật.

Có thử lửa mới biết lời nào có sức mạnh, lời nào khiến để hư đi.

Trong một thế giới người ta bóp nghẹt lời sự thật, đó là bằng chứng tố cáo về một thế giới giả dối vắng bóng sự thật. Trong ngày lễ truyền thông lần thứ 52 sắp tới, Đức Giáo Hoàng Phanxicô nhận xét về sự giả dối đầu tiên của con rắn: “tin giả” dựa trên “chiến thuật con rắn” như trong trình thuật Kinh Thánh về việc con rắn lý luận để cám dỗ bà Evà. Tên cám dỗ có vẻ đáng tín nhiệm và nhắm tới một sự quyến rũ đi thẳng vào tâm hồn con người, với những lý lẽ giả tạo nhưng có sức thu hút. Từ sự kiện đó, ĐTC cảnh giác rằng không có sự thông tin ngụy tạo nào là “vô thưởng vô phạt”, vì thế sự tín nhiệm nơi những gì là sai trái, giả tạo, sẽ tạo nên những hậu quả bi thảm và tai hại”

Trung tín và trung thành luôn được nói đến trong Sách Thánh và sứ điệp truyền thông 2018:

“Thiên Chúa trung tín với giao ước và tình thương với những ai yêu mến Người giữ các mệnh lệnh của Người. (Đnl 7, 9)

“Hãy tha thiết với bạn bè và hết lòng trung tín, nhưng nếu đã tiết lộ bí mật của ai, thì đừng chạy theo họ nữa.” (Hc 27, 17)

“Hãy giữ lời và trung tín luôn luôn, thì bất cứ lúc nào cần điều chi, con cũng sẽ được.” (Hc 29,3)

“Vậy thì ai là người đầy tớ trung tín và khôn ngoan mà ông chủ đã đặt lên coi sóc gia nhân, để cấp phát lương thực cho họ đúng giờ đúng lúc?” (Mt 24, 45).

“Ông chủ nói với người ấy: “Được giao ít mà anh đã trung thành, thì tôi sẽ giao nhiều cho anh. Hãy vào mà hưởng niềm vui của chủ anh!” (Mt 25, 21).

“Còn hoa quả của Thần Khí là: bác ái, hoan lạc, bình an, nhẫn nhục, nhân hậu, từ tâm, trung tín,” (Gl 5, 22).

“Lạy Chúa, xin dạy con nhận biết sự ác len lỏi trong thứ truyền thông không kiến tạo sự hiệp thông. Xin làm cho chúng con có khả năng loại bỏ nọc độc khỏi những phán đoán của chúng con. Xin giúp chúng con nói về tha nhân như những anh chị em chúng con.”…

“Chúa là Đấng trung tín và đáng tin cậy, xin làm cho lời nói của chúng con thành những hạt giống sự thiện cho thế giới; nơi nào có tiếng ồn, xin làm cho chúng con biết lắng nghe; nơi nào có hỗn động xin làm cho chúng con gợi lên sự hòa hợp; nơi nào có mơ hồ, xin làm cho chúng con mang lại sự minh bạch...” (Rei 24-1-2018).

Xin Chúa giúp chúng con trong năm mới biết dùng lời nói chân thật, một trái tim trung thành và một ý chí trung tín, sống với Chúa và với anh chị em.

Lm Giuse Hoàng Kim Toan